Z cyklu: najgorsze prace świata...
"Największe złoża guano znajdowały się na pustynnych wysepkach Lobos de Afuera u brzegów Chile*, tam też kierowały się żaglowce po wyładowaniu węgla w którymś z portów i po załadowaniu balastu. Wyspy nie tylko nie miały źdźbła trawy, nie tylko nie było na nich wody, słynęły też z upałów. "Już przy podchodzeniu do tych bardzo wysokich i łatwych do zidentyfikowania wysp – pisze kpt. H.H. Neligan – ogarniał smród amoniaku... Statek wchodził do małej zatoczki, rzucał kotwicę i obracał się dziobem do wiatru, czekało nas cztery miesiące ładowania guano. Wszystkie żagle trzeba było zdjąć i schować, cały ruchomy takielunek – zdjąć, zbuchtować, opatrzyć markami i schować, to samo zrobiliśmy i z talrepami. Praca ta była konieczna, gdyż w przeciwnym wypadku, kurz guano zniszczyłby nam żagle i liny, potrzebne przecież w drodze powrotnej dookoła przylądka Horn. Gdy wyrzuciliśmy balast, na burtach rozwieszono trapy, owinięte, podobnie jak pachołki i okucia, juchtowymi workami. Statek był gotów do załadunku, przydzielano nam więc 20-tonową barkę, która kotwiczyła w pobliżu. Cały załadunek prowadziła załoga systemem wachtowym. Pierwsza wachta o 4 rano holowała barkę szalupą do wąwozu zwanego La Crux. Tam z wysokiego klifu robotnicy ładowali płóciennym zsypem guano do barki. Załoga szalupy odciągała barkę od skał i trzymała ją pod zsypem, a gdy barka była pełna, holowała ją do statku. Po śniadaniu "wachta barkowa" wracała na barkę i ładowała guano do fasek, które druga wachta wciągała taliami roboczymi na pokład i wysypywała do ładowni. Rozładunek barki zajmował całe przedpołudnie, potem wszyscy mieli obiad. Po obiedzie barkę znowu holowano pod zsyp, a pozostali schodzili do ładowni, ładowali guano do juchtowych worków i zaszywali je. Rozładunek drugiej barki kończono o 7 wieczorem." Pamiętajmy, że praca ta odbywała się w piekielnym upale i smrodzie, przy wodzie skąpo wydzielanej jedynie do picia i przy braku świeżych pokarmów, a pył guano przeżerał nie tylko żagle i liny. Po załadunku załogę czekał jeszcze 3-4 miesięczny rejs od Europy lub Stanów Zjednoczonych, dookoła przylądka Horn, czasem prosto na północ, do któregoś z portów zachodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych."
– Marian Mickiewicz, "Z dziejów żeglugi"
_________
*Autor książki prawdopodobnie się pomylił. Wyspy Lobos de Afuera nie należały ani nie należą do Chile, tylko do Peru. Które zresztą niewiele z nich miało, ponieważ w drugiej połowie XIX wieku rządy USA, Francji i Wielkiej Brytanii nie uznały praw Peru do tych wysp, o które stoczono z Peru wojnę (jednocześnie w czasie tej wojny je eksploatując), a po przegranej wojnie, Peru musiało zrzec się prawa do eksploatacji wysp w formie przyznania potęgom koncesji na eksploatację guana z tych wysepek.
